Trách nhiệm các Bên khi gửi hàng Quốc tế là điều rất quan trọng. Việc vận chuyển hàng hóa quốc tế là một quy trình phức tạp, trải qua nhiều khâu và nhiều quy định nghiêm ngặt. Hiểu rõ trách nhiệm các bên không chỉ giúp đảm bảo an toàn và đúng luật mà còn tránh phát sinh tranh chấp, giảm chi phí không cần thiết và bảo vệ quyền lợi cho tất cả các bên tham gia.

Vai trò của việc nắm rõ trách nhiệm các Bên

Hoạt động vận chuyển quốc tế phải tuân thủ luật thương mại, quy định hải quan và các công ước vận tải. Mỗi bên tham gia đều có nghĩa vụ rõ ràng. Nếu không nắm hoặc không thực hiện đúng, hàng hóa có thể bị giữ lại, trả về, phạt tiền hoặc mất uy tín trong quan hệ thương mại. Việc hiểu rõ vai trò và trách nhiệm giúp mọi bên chuẩn bị kỹ càng, phối hợp hiệu quả, từ đó giảm thiểu rủi ro, tránh chậm trễ và phát sinh phí phụ trội.

Trách nhiệm các Bên – Người gửi hàng

Người gửi là khâu khởi đầu và đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo thông tin khai báo và chuẩn bị hàng hóa. Người gửi chịu trách nhiệm đảm bảo rằng tất cả chứng từ, thông tin và cách đóng gói đều đáp ứng đúng quy định của luật pháp và của hãng vận chuyển.

Ngoài nghĩa vụ đóng gói và cung cấp thông tin chính xác, người gửi còn phải đảm bảo rằng hàng hóa không thuộc danh mục cấm xuất khẩu ở nước gửi hoặc cấm nhập khẩu ở nước đích. Việc khai báo sai hoặc thiếu trung thực không chỉ khiến hàng hóa bị giữ lại hoặc tiêu hủy mà còn có thể dẫn đến phạt tiền hoặc trách nhiệm pháp lý.

Một số yêu cầu thiết yếu:

• Khai báo rõ ràng về tên hàng, trọng lượng, số lượng, giá trị.
• Đảm bảo đóng gói phù hợp với tính chất hàng hóa để tránh hư hỏng.
• Cung cấp hóa đơn thương mại và giấy phép xuất khẩu nếu được yêu cầu.
• Thanh toán các chi phí vận chuyển và phụ phí theo hợp đồng.

Trách nhiệm các Bên – Đơn vị vận chuyển

Đơn vị vận chuyển (carrier, forwarder) là cầu nối quan trọng giúp luân chuyển hàng hóa xuyên biên giới. Vai trò của họ là tổ chức, thực hiện và điều phối vận chuyển, đồng thời đảm bảo tuân thủ các quy định vận tải quốc tế.

Họ có nghĩa vụ nhận hàng đã được đóng gói đúng chuẩn và vận chuyển theo tuyến đường, phương thức đã thỏa thuận. Họ cần thực hiện các thủ tục hải quan khi được yêu cầu, cung cấp thông tin theo dõi lô hàng và hỗ trợ khách hàng giải quyết sự cố.

Tuy nhiên, trách nhiệm của họ thường giới hạn. Họ không chịu trách nhiệm về thiệt hại do đóng gói kém hoặc thông tin khai báo sai từ người gửi. Trong nhiều trường hợp, bồi thường nếu xảy ra hư hỏng hoặc mất mát cũng bị giới hạn theo công ước vận tải quốc tế và điều khoản hợp đồng.

Trách nhiệm các Bên – Người nhận hàng

Người nhận hàng cũng có vai trò quan trọng, nhất là ở chặng cuối cùng của quá trình vận chuyển. Người nhận cần theo dõi thông tin về lô hàng để chuẩn bị các thủ tục hải quan cần thiết và nhận hàng kịp thời.

Họ cũng có nghĩa vụ thanh toán các khoản thuế nhập khẩu, phí hải quan hoặc các phí lưu kho phát sinh nếu nhận hàng chậm. Việc chuẩn bị đầy đủ giấy phép nhập khẩu hoặc các chứng từ cần thiết giúp tránh bị giữ hàng hoặc phạt vi phạm hành chính.

Người nhận cũng cần kiểm tra tình trạng hàng hóa ngay khi nhận để kịp thời phát hiện hư hỏng hoặc thiếu hụt và thông báo ngay cho bên vận chuyển hoặc người gửi để giải quyết khiếu nại.

Khai báo trung thực và chính xác 

Khai báo trung thực là yêu cầu bắt buộc và quan trọng nhất trong vận chuyển quốc tế. Hải quan và các cơ quan chức năng căn cứ trên thông tin khai báo để đánh thuế, kiểm tra và quyết định thông quan.

Người gửi cần chịu trách nhiệm đảm bảo mọi thông tin được khai báo đúng, đầy đủ và trung thực. Việc khai gian, khai sai mục đích sử dụng hoặc giấu hàng cấm có thể dẫn đến phạt nặng, tịch thu hàng hoặc thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự ở một số nước.

Những thông tin tối thiểu cần khai báo:

• Tên hàng, trọng lượng, số lượng, giá trị.
• Mã HS hoặc mô tả chính xác về mục đích sử dụng.
• Giấy phép xuất/nhập khẩu nếu thuộc nhóm hạn chế.
• Hóa đơn thương mại và chứng từ đi kèm.

Đóng gói và nhãn mác đạt chuẩn

Đóng gói đạt tiêu chuẩn quốc tế là yêu cầu quan trọng để đảm bảo an toàn trong quá trình vận chuyển, đồng thời tuân thủ quy định của hãng vận chuyển và cơ quan hải quan.

Bao bì cần đủ chắc chắn, chịu được va đập và thời gian vận chuyển dài ngày. Nhãn mác rõ ràng giúp nhận diện hàng hóa, hướng dẫn xử lý đúng (ví dụ: “dễ vỡ”, “hàng nguy hiểm”, “hướng lên/xuống”). Đặc biệt với hàng nguy hiểm như pin lithium, chất lỏng dễ cháy, cần tuân thủ chặt chẽ quy định IATA/ICAO về đóng gói riêng và dán nhãn cảnh báo.

Hậu quả của việc đóng gói không đạt chuẩn:

• Hư hỏng hàng hóa trong quá trình vận chuyển.
• Bị hãng vận chuyển từ chối nhận hoặc bị giữ lại tại kho trung chuyển.
• Phát sinh phí bổ sung hoặc tranh chấp bồi thường phức tạp.

Xử lý khiếu nại và sự cố

Dù chuẩn bị kỹ lưỡng đến đâu, vận chuyển quốc tế luôn tiềm ẩn rủi ro như thiên tai, thay đổi chính sách hải quan, sự cố an ninh. Việc các bên hiểu rõ quy trình xử lý khiếu nại giúp giảm tranh chấp và giải quyết kịp thời.

Khi phát hiện sự cố, người nhận hoặc người gửi cần thông báo sớm nhất cho đơn vị vận chuyển kèm chứng từ vận đơn, hình ảnh hiện trạng. Đơn vị vận chuyển sẽ phối hợp kiểm tra, xác minh nguyên nhân và xử lý theo phạm vi trách nhiệm và mức bồi thường cam kết trong hợp đồng.

Để giảm thiểu rủi ro tài chính, người gửi nên cân nhắc mua bảo hiểm hàng hóa quốc tế phù hợp giá trị và tính chất hàng.

Kết luận

Hiểu rõ trách nhiệm các bên trong dịch vụ vận chuyển quốc tế là yếu tố nền tảng để hàng hóa được giao nhận an toàn, đúng tiến độ và tuân thủ pháp luật. Khi mỗi bên – người gửi, đơn vị vận chuyển và người nhận – thực hiện đúng vai trò, quá trình vận chuyển trở nên minh bạch, tiết kiệm chi phí và giảm thiểu rủi ro phát sinh.

Việc chuẩn bị kỹ lưỡng thông tin, chứng từ và đóng gói đúng quy chuẩn là cách bảo vệ quyền lợi, uy tín và tạo tiền đề cho giao thương quốc tế bền vững.